Zog nit keyn mol


"Zog nit keyn mol" is a Yiddish song considered one of the chief anthems of Holocaust survivors and is sung in memorial services around the world.

History

The lyrics of the song were written in 1943 by Hirsh Glick, a young Jewish inmate of the Vilna Ghetto. The title means "Never Say", and derives from the first line of the song. Glick's lyrics were set to music from a pre-war Soviet song written by Pokrass brothers, Dmitri and Daniel, "Терская походная", also known as "То не тучи - грозовые облака", originally from the 1937 film I, Son of Working People.
Glick was inspired to write the song by news of the Warsaw Ghetto Uprising. During World War II, "Zog nit keyn mol" was adopted by a number of Jewish partisan groups operating in Eastern Europe. It became a symbol of resistance against Nazi Germany's persecution of the Jews and the Holocaust.

Lyrics

Original lyrics

in transliteration

Zog nit keyn mol, az du geyst dem letstn veg,
Khotsh himlen blayene farshteln bloye teg.
Kumen vet nokh undzer oysgebenkte sho,
S'vet a poyk ton undzer trot: mir zaynen do!
Fun grinem palmenland biz vaysn land fun shney,
Mir kumen on mit undzer payn, mit undzer vey,
Un vu gefaln s'iz a shprits fun undzer blut,
Shprotsn vet dort undzer gvure, undzer mut!
S'vet di morgnzun bagildn undz dem haynt,
Un der nekhtn vet farshvindn mit dem faynt,
Nor oyb farzamen vet di zun in dem kayor –
Vi a parol zol geyn dos lid fun dor tsu dor.
Dos lid geshribn iz mit blut, un nit mit blay,
S'iz nit keyn lidl fun a foygl oyf der fray,
Dos hot a folk tsvishn falndike vent
Dos lid gezungen mit naganes in di hent.
To zog nit keyn mol, az du geyst dem letstn veg,
Khotsh himlen blayene farshteln bloye teg.
Kumen vet nokh undzer oysgebenkte sho –
S'vet a poyk ton undzer trot: mir zaynen do!

English translation

Never say that you're going your last way
Although the skies filled with lead cover blue days
Our promised hour will soon come
Our marching steps ring out: 'We are here!'
From green lands of palm to lands with white snow
We come with our pain and our woes
And from where a spurt of our blood falls
Will sprout our strength and our courage
Today the morning sun will accompany us
And our enemies will fade away with yesterday
But if the sun waits to rise
Like a password this song will go from generation to generation
This song is written with blood and not with lead
It's not a tune sung by birds in the wild
This song was sung by people amidst collapsing walls
Sung with rifles in their hands
So never say that you're going your last way
Although the skies filled with lead cover blue days
Our promised hour will soon come
Our marching steps ring out: 'We are here'!

Original Yiddish

,זאָג ניט קיין מאָל, אַז דו גייסט דעם לעצטן וועג
.כאָטש הימלען בלײַענע פֿאַרשטעלן בלויע טעג
– קומען וועט נאָך אונדזער אויסגעבענקטע שעה
!ס׳וועט אַ פּויק טאָן אונדזער טראָט: מיר זײַנען דאָ
,פֿון גרינעם פּאַלמענלאַנד ביז ווײַסן לאַנד פֿון שניי
,מיר קומען אָן מיט אונדזער פּײַן, מיט אונדזער וויי
,און וווּ געפֿאַלן ס׳איז אַ שפּריץ פֿון אונדזער בלוט
!שפּראָצן וועט דאָרט אונדזער גבֿורה, אונדזער מוט
,ס׳וועט די מאָרגנזון באַגילדן אונדז דעם הײַנט
,און דער נעכטן וועט פֿאַרשווינדן מיט דעם פֿײַנט
– נאָר אויב פֿאַרזאַמען וועט די זון אין דעם קאַיאָר
.ווי אַ פּאַראָל זאָל גיין דאָס ליד פֿון דור צו דור
,דאָס ליד געשריבן איז מיט בלוט, און ניט מיט בלײַ
,ס׳איז ניט קיין לידל פֿון אַ פֿויגל אויף דער פֿרײַ
דאָס האָט אַ פֿאָלק צווישן פֿאַלנדיקע ווענט
.דאָס ליד געזונגען מיט נאַגאַנעס אין די הענט
,טאָ זאָג ניט קיין מאָל, אַז דו גייסט דעם לעצטן וועג
.כאָטש הימלען בלײַענע פֿאַרשטעלן בלויע טעג
– קומען וועט נאָך אונדזער אויסגעבענקטע שעה
!ס׳וועט אַ פּויק טאָן אונדזער טראָט: מיר זײַנען דאָ